Deze website is bedoeld voor iedereen die bezig is met bodem en ondergrond, zoals beleidsmedewerkers bij gemeenten en omgevingsdienten.
Bent u opzoek wat de Omgevingswet voor u of uw gemeente betekent? Wat is veranderd op inhoudelijk, organisatorisch en samenwerkingsniveau? En wat betekent dat voor het ‘Water en Bodem sturend’ beleid?
In het project ‘Samen de diepte in’ – uitgevoerd in het kader van het kennisprogramma van het uitvoeringsconvenant Bodem & Ondergrond – gingen we op zoek naar nieuwe en hernieuwde rollen van het domein bodem en ondergrond. Zo is er het ‘Huiswerk klaar’ spel dat is gebaseerd op de ervaringen en inzichten in ‘Samen de diepte in’-regio’s. Daar is gezocht naar samenspel tussen Omgevingswet, maatschappelijke opgaven en bodem- en watersysteem. Om dat samenspel goed voor elkaar te krijgen is voorbereiding op meerdere fronten nodig. Dat hebben we samengevat in acht speelkaarten. Dit resultaat is goed bruikbaar bij het implementeren van het ‘Water en Bodem sturend’ beleid.
Zoekt u naar hoe uw gemeente of omgevingsdienst de kwaliteit en het systeem van bodem, grondwater en ondergrond in omgevingsplannen moet opnemen? Wat betekent het voor regelgeving? Welke voorbeelden zijn hier al?
Het programma Bodembeheer van de Toekomst is er op gericht gemeenten en omgevingsdiensten te informeren en faciliteren bij het opnemen van regels over de kwaliteit van grond, bodem, grondwater en ondergrond in hun omgevingsplannen. We hebben gewerkt aan tien bouwstenen, waarvoor verschillende producten zijn ontwikkeld. Dat deden we vanuit drie brillen: het realiseren van maatschappelijke opgaven, een passende bodemkwaliteit en de filosofie van de Omgevingswet.
Bent u bezig om het ‘Water en Bodem sturend’ beleid te implementeren? Wilt u ontdekken wat er mogelijk is in het (3D) visualiseren van de ondergrond? Zoekt u naar middelen om bewustwording bij bestuurders/burgers te bevorderen of wilt u juist functies in de ondergrond beter inpassen de effecten daarvan kennen?
Het resultaat van dit programma zijn verschillende voorbeelden van de (3D) visualisatie van de ondergrond.
De Omgevingswet brengt de nodige veranderingen met zich mee. Diverse wetten, waaronder de Wet bodembescherming, zijn verenigd in de Omgevingswet. Voorbeelden van de instrumenten die hiervoor kunnen worden ingezet zijn omgevingsvisies en omgevingsplannen. Het is van belang dat het thema bodem op een volwaardige wijze wordt opgenomen in deze visies en plannen. Kennis over verantwoordelijkheden en taken er onder de Omgevingswet, en de samenloop met opgaven zoals energietransitie of klimaatadaptatie, zijn belangrijk.
Een consortium van TAUW, RHDHV en Witteveen+Bos heeft het programma ‘Samen de Diepte in’ ontwikkeld en uitgevoerd. Hierin ondersteunden we diverse regio’s in het proces van overgang naar de Omgevingswet. Door vooral zelf aan de slag te gaan en van elkaar te leren, sneden we onderwerpen aan die spelen binnen de regio’s. Uiteindelijk is via online platforms en diverse symposia de opgedane kennis en ervaringen gedeeld .
Het stelsel van de Omgevingswet gaat uit van een paradigmawisseling: van bescherming van de fysieke leefomgeving door een werende benadering van activiteiten naar een beleidscyclus waarin de continue zorg voor de kwaliteit van de fysieke leefomgeving centraal staat en er ruimte is voor ontwikkeling, ofwel: ‘beschermen en benutten’. Grond en grondwater zijn met elkaar verweven en hebben wederzijds invloed op elkaar. Het bodem-watersysteem is dynamisch en drager van en voedingsbron voor talloze functies. Daarbij vormt het een kwetsbaar systeem dat zonder adequate bescherming de mogelijkheid van functievervulling door mens, plant en dier op termijn zal verliezen. Om in te spelen op bovengenoemde paradigmawisseling is het belangrijk om kennis te hebben van het samenhangende bodem- en watersysteem en de rol die het heeft bij de aanpak van maatschappelijke opgaven. Zo heeft de verdeling van watervoerende lagen in de ondergrond invloed op de eventuele mogelijkheden ten aanzien van bodemenergie en heeft kennis van bodemopbouw grote meerwaarde bij keuzes op het gebied van klimaatadaptieve strategieën. De beleidsbrief ‘Water en Bodem sturend’ is een gevolg van deze denkwijze en de notie dat niet alles overal meer kan.