Er lopen diverse initiatieven die bezig zijn met (ondergrondse) dataverzameling, data ontsluiting, instrumenten en tools. Waar de andere initiatieven zich richten op toegankelijkheid en uitwisseling van informatie, met het zwaartepunt op ondergrondse infra, richt het programma Ondergrond InZicht zich op visualisatie inclusief de eigenschappen van het natuurlijke bodemsysteem. Daarnaast hebben we een eigen netwerk opgebouwd via onze Community of Practice. Hieronder lichten we de verschillende netwerken en de relatie met ons programma toe. Samen met onze opdrachtgever en de begeleidingscommissie onderzoeken we hoe we ons netwerk kunnen continueren en versterken.
Op 31 januari zijn de resultaten van Ondergrond InZicht gedeeld in een bijeenkomst in Gelderland. Daaruit bleek wederom dat visualisatie een extra impuls geeft aan bewustwording van de rol van bodem en ondergrond bij de maatschappelijke opgaven. In vogelvlucht zijn de laatste actualiteiten en ontwikkelingen op het gebied van het inzichtelijk maken van de bodem en ondergrond toegelicht. Er gebeurt veel! Nieuwe bestuurlijke afspraken, water en bodem sturend, meer dan 20 nationale programma’s, een nieuwe bodemkaart van Nederland. Kortom: bodem en ondergrond zijn steeds meer onderwerp van gesprek. Praat mee en zoek verbinding (bijvoorbeeld met RO-collega’s). Kijk hier voor het volledige verslag.
Verbinding met het onderwijs
Het programma Ondergrond InZicht werkt samen met het netwerk van KOBO-HO (kennis- en onderwijscentrum bodem en ondergrond voor het hoger onderwijs). Zo heeft via KOBO-HO een student meegewerkt aan de toolbox en een afstudeerproject uitgevoerd gelieerd aan de pilot Enschede (lees meer in het artikel in ENBO). met KOBO-HO zijn we bezig met nieuwe initiatieven, één daarvan is bijvoorbeeld het (opzetten van) een zogenaamd Ondergrondlab Regio Oost. In mei 2022 is op Saxion Hogeschool hier een bijeenkomst over geweest; de sheets hiervan zijn opgenomen in deze link.
Naast de verbinding met het onderwijs ziet Ondergrond InZicht ook verbinding met onderstaande initiatieven.
Community of Practice
Het doel van deze Community of Practice (CoP) is om het gebruik van ondergrondvisualisaties verder te stimuleren. Dit doen we door met de gebruikers en aanbieders van ondergrondvisualisaties kennis, voorbeelden en ervaringen uit te wisselen. Zo kunnen de deelnemers elkaar inspireren en helpen in het gebruik van visualisaties van de ondergrond. In totaal zijn er 4 bijeenkomsten van de CoP Ondergrond InZicht geweest in 2021-2022. Lees meer over deze bijeenkomsten in de sessieverslagen hieronder. De voorbeelden, geleerde lessen en ervaringen zijn meegenomen in de ‘Aan de slag met visualiseren’ pagina.
Sessieverslagen
15-4-2021 Verslag Community of Practice 1
1-7-2021 Verslag Community of Practice 2
Basisregistratie Ondergrond
Grote opgaven als energietransitie, klimaatadaptatie, woonopgave en economische groei, hebben enorme impact op de directe leefomgeving – niet alleen boven, maar ook ónder de grond. Al deze opgaven hebben te maken met het gebruik van de ondergrond. Niet alles kan op dezelfde plek. Het is dus essentieel om een ruimtelijk en integraal inzicht te krijgen in de ondergrond. Voor een goed beleid en beheer. Fundament hiervoor zijn eenduidige, betrouwbare data en informatie over de ondergrond van Nederland. De Basisregistratie Ondergrond (BRO) is een centrale registratie met publieke gegevens over de Nederlandse ondergrond. Overheden leggen voor dezelfde objecten dezelfde, betrouwbare, algemene gegevens vast. Vanuit één centrale digitale plek, de landelijke voorziening, kunnen gebruikers gegevens opvragen voor informatie over bodem en ondergrond. Op de datasets kunnen ook rekenprogramma’s en modellen uitgevoerd worden.
Het BRO verzorgt webinars, die ook wel BRO-tjes worden genoemd. Op 7 april 2022 ging het webinar over Ondergrond InZicht. Het webinar ging over de do’s en don’ts bij de visualisatie van de ondergrond. Het webinar is terug te kijken via deze link.
Op de website van de BRO is niet alleen veel informatie te vinden over de vastgelegde gegevens, maar wordt ter inspiratie ook een aantal visualisaties van de gegevens getoond.
WarmingUP
De warmtetransitie leidt tot een behoefte aan de uitwisseling van kennis voor duurzame, collectieve warmtesystemen die betrouwbaar, duurzaam en betaalbaar zijn. Dit programma richt zich specifiek op de warmtetransitie.
Lees meer over Warming-UP op hun website.
City Deal Openbare Ruimte
De drukte in de ondergrond zorgt voor een steeds groter wordende uitdaging bij maatschappelijke opgaven. Het doel is om de opgaven in kaart te brengen en een instrumentarium op te zetten voor de verduurzaming van de openbare ruimte. Dit initiatief richt zich op overheden, kennisinstellingen en nutsbedrijven. De Citydeal biedt ook een podium voor initiatieven als de Kennisarena, DigiGO/CROW en Ondergrond InZicht.
Lees meer over de CityDeal Openbare ruimte op hun website.
DigiGO
De digitalisering van de Gebouwde Omgeving bevindt zich momenteel in een versnelling. DigiGO koppelt projecten, kennis en mensen om een Digitaal Stelsel voor de Gebouwde Omgeving (DSGO) op te zetten. Samen met het CROW en het BIMloket en in het kader van het DigiGO deelprogramma Leren en Veranderen, verbindt DigiGO ondergrondinformatie met IMBOR (Lees meer over deze samenwerking op hun website: Over IMBOR – CROW). Daarnaast wordt bekeken of de ondergrond een “usecase” kan worden voor het DSGO.
Lees meer over DigiGO op hun website.
Bouwcampus
De samenleving staat voor complexe opgaven. De bouwsector speelt een belangrijke rol in het ontwikkelen van breed toepasbare oplossingen. Door kennis, kunde en ervaring te bundelen kunnen we tot echte doorbraken komen. Om dat voor elkaar te krijgen, is een partij nodig die mensen met elkaar verbindt en transities aanjaagt. Dat doet De Bouwcampus. De Bouwcampus jaagt transities aan binnen drie complexe, urgente maatschappelijke opgaven, waaronder de herinrichting van de stedelijke ondergrond. Hierbij focust de Bouwcampus op het creëren van innovatieve, betaalbare oplossingen waardoor de ruimte in de ondergrond effectief wordt benut en het wél allemaal past. De vierde CoP bijeenkomst Ondergrond InZicht is georganiseerd met Bouwcampus (deze is hier te bekijken).
Lees meer over de Bouwcampus op hun website.
Kennisarena Bodem en Ondergrond
In dit kennisprogramma van het COB en netwerkpartners als Stichting Mijn Aansluiting staan een toekomstbestendige ondergrond centraal. Het programma streeft naar integrale ketensamenwerking in de ondergrond, en kijkt daarbij verder dan de ondergrondse infra. Digitalisering is binnen dit programma een belangrijke onderdeel.
Lees meer over de kennisarena Bodem en Ondergrond op hun website.